Jak głosi trzecie prawo Arthura C. Clarke’a ¬– każda dostatecznie zaawansowana technologia jest nie do odróżnienia od magii. Współczesne odkrycia naukowe są często tak niesamowite, że aż trudno w nie uwierzyć, a najbardziej zdumiewa i jednocześnie zachwyca nas w nich to, co zdaje się przeczyć zdrowemu rozsądkowi.

Przykładem są paradoksy związane z teorią względności czy mechaniką kwantową, które dowodzą, że świat jest znacznie bardziej skomplikowany i nieoczywisty, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Lity i solidny kamień tak naprawdę jest pusty. Tworzą go punktowe cząstki elementarne, a twardość i nieprzenikliwość to wynik sił jądrowych i chemicznych. W bajecznie kolorowym ogonie pawia nie ma barwników, widzimy tylko grę świateł na powierzchni burych piór.

Temat 27. Pikniku Naukowego Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Nie do wiary” pozwoli wszystkim pasjonatom nauki pokazać swoje najbardziej spektakularne osiągnięcia i najmocniej poruszające wyobraźnię zjawiska.

Naukę od zdrowego rozsądku dzieli świadomość, że nasze zmysły są zawodne, a więc trzeba się wznosić ponad ograniczenia poznania zmysłowego. Zmysły mylnie nam podpowiadają, że Ziemia jest płaska i tkwi w środku Wszechświata. Decydującym kryterium w nauce jest rozumowanie. Dlatego historia jest pełna momentów, w których nowe odkrycia wydawały się nie do wiary. Teoria heliocentryczna Kopernika czy teoria ewolucji Darwina w swoim czasie przeczyły powszechnym przekonaniom. Współczesne osiągnięcia naukowe często stają się także źródłem inspiracji dla artystów, którzy dzisiaj tworzą dzieła niewyobrażalne w minionych epokach.

Hasło „Nie do wiary!” niesie ze sobą jeszcze jedno, przewrotne znaczenie. Nauka nigdy nie każe w nic wierzyć – każda hipoteza wymaga eksperymentalnego potwierdzenia. Naukowcy zachęcają do tego, by wątpić i kwestionować dotychczasowe przekonania, bo tylko w ten sposób dokonuje się postęp. To, co kiedyś wydawało się niemożliwe, dziś staje się rzeczywistością, a to, co teraz wydaje się nierealne, może w przyszłości stać się prawdą. Nauka nieustannie prowadzi nas ku nowym odkryciom, które mogą odmienić nasze postrzeganie świata i nas samych.

Irena Cieślińska, Dyrektorka Programowa Centrum Nauki Kopernik