Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik jest największą w Europie imprezą plenerową o tematyce naukowej. Jego celem jest upowszechnianie wiedzy z różnych dyscyplin naukowych poprzez prezentowanie ciekawych eksperymentów i doświadczeń – zarówno prostych, związanych z archeologią czy fizyką niskich temperatur, jak i najnowszych dokonań współczesnych uczonych. Piknik pozwala zrozumieć i poznać naukę, ukazując ją jako niezwykle ekscytującą i pasjonującą dziedzinę życia, a poprzez przybliżenie warsztatu naukowca zachęca i inspiruje zwiedzających do podjęcia samodzielnej aktywności naukowej.
Co roku w Pikniku Naukowym uczestniczy około 200 instytucji z Polski oraz całego świata. Instytucje naukowe, uczelnie, instytuty badawcze, muzea i instytucje kultury, fundacje związane z edukacją
i koła naukowe prezentują tu swoje osiągnięcia oraz odsłaniają kulisy codziennej pracy. Na Pikniku reprezentowane są różne dyscypliny naukowe, zarówno nauki ścisłe, przyrodnicze, społeczne, jak i humanistyczne. Impreza zapewnia bogactwo pokazów, doświadczeń i prezentacji – co roku około 1000.
Piknik Naukowy wzbudził duże zainteresowanie Unii Europejskiej – w 2005 r. został wyróżniony przez Komisję Europejską jako wzorcowy europejski projekt obszaru „Nauka i społeczeństwo”. Impreza była także nominowana do 13. Nagrody Mediów NIPTEL 2007. Piknik stał się inspiracją do wielu inicjatyw popularyzujących naukę, m.in. do powstania w Warszawie Centrum Nauki Kopernik. Wielbiciele nauki z innych państw, wzorując się na Pikniku Naukowym, organizują podobne imprezy m.in. na Ukrainie i Litwie, w Gruzji, Chorwacji, Rosji.
Piknik Naukowy powstał dzięki inicjatywie i pomysłom prof. Łukasza Turskiego z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN oraz pracowników Polskiego Radia: Krystyny Kępskiej-Michalskiej i Roberta Firmhofera (od 2006 r. dyrektora Centrum Nauki Kopernik). Pierwszy Piknik Naukowy (jako Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS) odbył się 14 czerwca 1997 r. na Rynku Nowego Miasta. Wzięło w nim udział 17 warszawskich instytucji naukowych i dydaktycznych, które w 13 namiotach prezentowały doświadczenia i pokazy z fizyki, archeologii i medycyny. Piknik odwiedziło wówczas ponad 3 tys. osób, co środowisko naukowe uznało za duży sukces. W kolejnych latach liczba zwiedzających szybko rosła – od 2005 roku utrzymuje się w okolicach 100-120 tys. (z wyjątkiem rekordowych lat 2006 i 2013, kiedy w imprezie uczestniczyło 150 tys. osób). Od 2008 roku Piknik Naukowy jest organizowany wspólnie przez Polskie Radio i Centrum Nauki Kopernik.
Od 1997 do 2009 roku Piknik Naukowy odbywał się na Rynku Nowego Miasta oraz Podzamczu w Warszawie, w latach 2010-2012 w Parku Marszałka Edwarda Rydza Śmigłego. Od 2013 roku lokalizacją imprezy jest Stadion Narodowy w Warszawie.
Od 2001 roku Piknik ma temat przewodni, inny każdego roku:
Daty i tematy przewodnie Pikników Naukowych:
14 czerwca 1997r.
1. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS
6 czerwca 1998r.
2. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS
22 maja 1999r.
3. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS
10 czerwca 2000r.
4. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS
9 czerwca 2001r.
5. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS – „Czym zaskoczy nas świat?”
8 czerwca 2002r.
6. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS – „Co nauka daje sztuce?”
14 czerwca 2003r.
7. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS – „DNA twoje życie”
22 maja 2004 r.
8. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS – „Nauka bez granic”
4 czerwca 2005r.
9. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS – „Fizyka na fali”, gość specjalny – Niemcy
3 czerwca 2006r.
10. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS – „Świat za 10 lat. Spróbuj przepowiedzieć przyszłość”, gość specjalny – Francja
26 maja 2007r.
11. Piknik Naukowy Polskiego Radia BIS – „M4T3M4TYK4 I MY”, gość specjalny – Unia Europejska
14 czerwca 2008r.
12. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Poznaj język nauki”, gość specjalny – Finlandia
30 maja 2009r.
13. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik –„Nauka wśród gwiazd”, gość specjalny – Czechy
12 czerwca 2010r.
14. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Wielki MikroŚwiat”, gość specjalny – Wielka Brytania
28 maja 2011r.
15. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Wolność”,
gość specjalny – Włochy
12 maja 2012r.
16. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Energia”
15 czerwca 2013r.
17. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Życie”
31 maja 2014r.
18. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „ Czas”
9 maja 2015r.
19. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Światło”
7 maja 2016r.
20. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik – „Zdrowie”
3 czerwca 2017r.
21. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik - "Ziemia"
9 czerwca 2018r.
22. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik - "Ruch"
11 maja 2019r.
23. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik -"My i Maszyny"
edycja online 8-15 maja 2021r.
24. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik -"Klimat i my"
Organizatorzy
Polskie Radio to największe publiczne radio w Polsce. Informuje i edukuje, budując wspólnotę języka, idei i wartości. Od 1925 roku zapewnia Polakom powszechny dostęp do dorobku narodowej i światowej kultury oraz nauki.
Obok serwisów informacyjnych i specjalistycznych Polskie Radio emituje autorskie audycje muzyczne, programy publicystyczne, popularnonaukowe, edukacyjne, zdrowotne, społeczne, rozrywkowe, religijne i familijne. W warstwie muzycznej prezentowane są niemal wszystkie gatunki. Polskie Radio to także największa i najbardziej dostępna sala koncertowa – melomani mogą uczestniczyć w najznakomitszych wydarzeniach muzycznych światowych filharmonii i oper, a koncerty odbywające się w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego – sali o najlepszej akustyce w kraju, Studiu Muzycznym im. Agnieszki Osieckiej oraz Studiu im. Władysława Szpilmana trafiają do milionów słuchaczy za pośrednictwem radiowej transmisji.
Na antenach obecne są również słuchowiska Teatru Polskiego Radia oraz reportaże Studia Reportażu i Dokumentu, bardzo cenione za wysoki poziom i nagradzane na prestiżowych konkursach międzynarodowych i krajowych. Polskie Radio poświęca również wiele uwagi nauce i edukacji. Od 1997 roku jest organizatorem Pikniku Naukowego (od 2008 roku wspólnie z Centrum Nauki Kopernik, od 2013 r. na Stadionie Narodowym w Warszawie), największej w Europie imprezy plenerowej o tematyce naukowej, która co roku gromadzi ponad 100 tysięcy uczestników.
Bogatą ofertę programową prezentują cztery komplementarne, w pełni uzupełniające się ogólnopolskie anteny kierowane do różnych odbiorców – Program 1, 2, 3 i 4, a także Polskie Radio dla Zagranicy posiadające 5 redakcji językowych (polską, angielską, rosyjską, białoruską, ukraińską) i informacyjny portal anglojęzyczny thenews.pl . Zakres doboru i realizacji tematyki oraz użyte formy prezentacji mają na celu zaspokojenie ambitnych potrzeb i preferencji wszystkich grup słuchaczy. Realizacja takich założeń jest jednocześnie wypełnianiem zadań misyjnych zawartych w ustawie o radiofonii i telewizji.
Polskie Radio oferuje pełny serwis wiadomości z kraju i ze świata. Informacyjna Agencja Radiowa przez całą dobę dostarcza serwis tekstowy i dźwiękowy oraz specjalistyczną dokumentację z zakresu polityki, gospodarki, historii i kultury. Portal Polskieradio.pl integruje treści wszystkich Anten, udostępnia unikatowe serwisy specjalne i materiały archiwalne. Za jego pośrednictwem posłuchać można wszystkich Programów Polskiego Radia i skorzystać z multimediów, w tym z ponad stu kanałów tematycznych w ramach platformy moje.polskieradio.pl .
Polskie Radio wydaje również płyty m.in. z muzyką rozrywkową, poważną, dokumentem i reportażem, a także organizuje koncerty i wynajmuje profesjonalne studia nagraniowe.
Narodowy nadawca finansuje działalność Polskiej Orkiestry Radiowej w Warszawie, a także współfinansuje Orkiestrę Kameralną Polskiego Radia „Amadeus” w Poznaniu i Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach.
Polskie Radio jest aktywnym członkiem Europejskiej Unii Nadawców – największej organizacji zrzeszającej nadawców publicznych na świecie, a także Euranet Plus – wspólnego projektu kilkunastu publicznych i prywatnych radiofonii z krajów Unii Europejskiej.
1 października 2013 roku Polskie Radio rozpoczęło stałe nadawanie sygnału w najnowszej technologii cyfrowej DAB+ (Digital Audio Broadcasting). W systemie DAB+ dostępne są wszystkie Programy Polskiego Radia: Jedynka, Dwójka, Trójka, Czwórka, Polskie Radio dla Zagranicy oraz, osiągalne tylko w ofercie cyfrowej, informacyjne Polskie Radio 24, Polskie Radio Rytm o profilu muzyczno-informacyjnym i Polskie Radio Dzieciom z programem dla najmłodszych słuchaczy i rodziców.
Centrum Nauki Kopernik jest jedną z najnowocześniejszych europejskich instytucji, ukazujących związek nauki z kulturą i codziennością.
Naszą misją jest zachęcanie do osobistego zaangażowania w poznanie i zrozumienie świata oraz do wzięcia odpowiedzialności za zmiany zachodzące wokół nas. Misję tę realizujemy poprzez udostępnianie interaktywnych wystaw, laboratoriów oraz organizując nowatorskie wydarzenia programowe.
Na ponad 400 interaktywnych eksponatach zgromadzonych w sześciu galeriach tematycznych Centrum Nauki Kopernik samodzielnie eksperymentować mogą osoby w każdym wieku.
W Teatrze Robotycznym - jedynym takim na świecie - aktorami są roboty, a w Teatrze Wysokich Napięć w roli głównej występuje prąd elektryczny.
Laboratoria pozwalają na przeprowadzanie doświadczeń z czterech dziedzin: biologii, chemii, fizyki i robotyki. Laboratoria prowadzą zajęcia dla grup szkolnych, a w weekendy – dla całych rodzin.
W planetarium Niebo Kopernika, na 16-metrowej kopule, odbywają się projekcje pozwalające oglądającym na zanurzenie się w prezentowanej rzeczywistości. Poruszają one różnorodne tematy popularnonaukowe – astronomiczne, przyrodnicze, a także etnograficzne.
Centrum Nauki Kopernik to także działalność programowa: debaty, dyskusje, warsztaty, działania z pogranicza nauki i sztuki a także wiele nowatorskich form.
Stadion Narodowy (od lipca 2015 r. PGE Narodowy)w Warszawie to najnowocześniejsza arena wielofunkcyjna i jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie. W 2013 roku stał się najpopularniejszym miejscem w Polsce, przyciągając 1 milion 300 tys. gości w ciągu 12 miesięcy.
Odbywają się na nim wszelkie typy imprez, od meczów piłki nożnej, przez imprezy motoryzacyjne po koncerty światowych gwiazd i imprezy rodzinne, a także mniejsze wydarzenia społeczne i biznesowe.
Stadion Narodowy powstał na turniej Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012™. Jego budowa - w niecce byłego Stadionu Dziesięciolecia - zakończyła się w listopadzie 2011 roku. W czasie trwania UEFA EURO 2012™ na Stadionie Narodowym zostały rozegrane trzy spotkania grupowe, mecz otwarcia wraz z oficjalną ceremonią, jeden ćwierćfinał i jeden półfinał. Na trybunach stadionu jest 58 tysięcy miejsc dla kibiców.
Podczas 17.Pikniku Naukowego Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik Stadion Narodowy odwiedziło prawie 150 tysięcy osób.
Badania socjologiczne
Wśród uczestników Pikniku od sześciu lat prowadzone są badania socjologiczne. Pozwalają one nie tylko lepiej ich poznać i dowiedzieć się, jaki wpływ ma na nich udział w tej imprezie. Dzięki zebranym w ankietach opiniom Piknik z roku na rok staje się coraz ciekawszy i atrakcyjniejszy.
Piknikowicze to osoby w różnym wieku – co trzeci ma 25–50 lat, drugie tyle stanowią uczniowie (szkół podstawowych, gimnazjów, liceów), 12% to studenci. Prawie 3/4 gości Pikniku mieszka w Warszawie. Wśród przyjezdnych są mieszkańcy niemal wszystkich województw, dominuje jednak mazowieckie.
Najliczniejsza grupa to posiadacze wykształcenia wyższego (38,5%). Wśród deklarujących wykształcenie podstawowe (27%) blisko 90% stanowią uczniowie przed maturą.
Co skłoniło zwiedzających do przyjścia na Piknik? Blisko połowa chciała ciekawie spędzić sobotę (49%) i poszerzyć wiedzę (prawie 48%) oraz przybliżyć naukę dzieciom (28% pytanych). Ważna była też różnorodność tematyczna stanowisk (prawie 40%) i doświadczenia z poprzednich Pikników (37%) (w ankiecie była możliwość wybrania kilku odpowiedzi).
10% osób poniżej 25 roku życia deklarowało, że Piknik pomógł im sprecyzować plany edukacyjne (wybór kierunku studiów, profilu klasy itp.), 4% – że pomógł im wybrać zawód. A jak Piknik wpływa na poglądy, zainteresowania i postawy ogółu zwiedzających?